Trong lịch sử, trumpet từng chỉ là nhạc cụ được sử dụng trong dàn nhạc giao hưởng, giao hưởng thính phòng và các tổ hợp biểu diễn. Những nghệ sĩ trumpet cổ điển nổi tiếng trong danh sách này đã thay đổi hoàn toàn vị thế của nhạc cụ. Kỹ thuật và phong cách biểu diễn của họ đã đưa trumpet trở thành một nhạc cụ solo thực thụ, có khả năng tỏa sáng độc lập trên sân khấu.
Các nghệ sĩ trumpet cổ điển được nhắc đến dưới đây từng biểu diễn nhiều thể loại khác nhau, từ jazz, swing cho đến âm nhạc đương đại, nhưng ảnh hưởng cổ điển luôn hiện diện rõ nét trong lối chơi của họ. Dù họ sử dụng trumpet, cornet, piccolo trumpet hay flugelhorn, danh sách này chắc chắn sẽ khiến bạn ấn tượng trước tài năng vượt trội của họ.
1. Wynton Marsalis
Một trong những nghệ sĩ trumpet nổi tiếng nhất mọi thời đại, Wynton Marsalis sinh ra tại New Orleans, bang Louisiana, cái nôi của nhạc jazz.
Cha của ông là một nghệ sĩ piano, được đặt tên theo nghệ sĩ jazz Wynton Kelly, vì vậy âm nhạc dường như đã ăn sâu trong huyết thống gia đình Marsalis. Ba người anh em của ông cũng là nhạc công jazz, chơi saxophone, trống và trombone.
Marsalis bắt đầu chơi trumpet từ năm sáu tuổi nhưng chỉ thực sự đam mê nhạc cụ này khi lên mười hai. Ông theo học tại Học viện Juilliard với định hướng âm nhạc cổ điển, nhưng sau đó chuyển sang jazz và trở thành một trong số ít nghệ sĩ có thể biểu diễn xuất sắc cả trumpet cổ điển lẫn jazz.
Năm 1987, ông thành lập chuỗi chương trình Classical Jazz tại Lincoln Center, phát triển thành một tổ chức âm nhạc lớn và vẫn hoạt động cho đến ngày nay.
2. Alison Balsom
Alison Balsom là nữ nghệ sĩ trumpet sinh năm 1978 tại Anh. Cô bắt đầu chơi trumpet khi mới bảy tuổi và tham gia biểu diễn trong ban nhạc từ năm tám tuổi.
Đến năm mười lăm tuổi, Balsom đã trở thành thành viên của Dàn nhạc Trẻ Quốc gia Vương quốc Anh.
Từ năm 2001, cô biểu diễn với tư cách nghệ sĩ solo cùng Dàn nhạc BBC và đảm nhiệm vị trí trumpet chính của Dàn nhạc Thính phòng London.
Alison Balsom đã phát hành 15 album và giành được nhiều giải thưởng danh giá, bao gồm Nghệ sĩ Nữ Xuất Sắc Nhất tại Classical BRIT Awards, Nghệ sĩ Của Năm do Gramophone Classical Music Awards trao tặng, cùng nhiều giải thưởng uy tín khác.
3. Tine Thing Helseth
Tine Thing Helseth là nghệ sĩ trumpet cổ điển người Na Uy, sinh năm 1987. Cô tiếp xúc với trumpet lần đầu tiên khi tham gia ban nhạc trường học lúc mới bảy tuổi.
Sau đó, Helseth theo học tại Học viện Âm nhạc Barratt Due và Học viện Âm nhạc Quốc gia Na Uy.
Cô đã phát hành nhiều album solo cũng như cùng nhóm kèn đồng tenThing do chính cô thành lập. Helseth từng biểu diễn tại nhiều lễ hội âm nhạc trên khắp thế giới, trong đó có cả chương trình Hòa nhạc Trao giải Nobel Hòa bình.
Mặc dù nền tảng cổ điển vẫn là cốt lõi trong sự nghiệp, Helseth còn tham gia biểu diễn và sáng tác âm nhạc đương đại.
4. Timofei Dokschitzer
Timofei Dokschitzer là nghệ sĩ trumpet người Nga, bắt đầu chơi trumpet từ năm mười tuổi.
Ông theo học tại Trường Âm nhạc Trung ương, Trường Cao đẳng Âm nhạc Gnesins và Nhạc viện Quốc gia Moscow. Sau này, ông quay trở lại Gnesins để giảng dạy với vai trò giáo sư.
Âm thanh độc đáo của Dokschitzer chịu ảnh hưởng sâu sắc từ niềm đam mê opera. Ông đưa tinh thần của giọng hát opera vào lối chơi trumpet, góp phần quan trọng trong việc khẳng định trumpet như một nhạc cụ solo mang tính biểu cảm cao, tương tự giọng hát con người.
Bên cạnh sự nghiệp solo, Dokschitzer còn biểu diễn trong các dàn nhạc phục vụ nhà hát, cho thấy sự đa dạng trong phong cách và môi trường biểu diễn.
5. Maurice André
Maurice André sinh ra tại Pháp và không xuất thân từ gia đình có truyền thống âm nhạc. Thời trẻ, ông từng làm công việc khai thác than cùng cha mình.
Đến năm mười tám tuổi, André nhận được học bổng theo học tại Nhạc viện Paris, với điều kiện tham gia ban nhạc quân đội. Tại nhạc viện, ông chơi trumpet và cornet, sau đó bắt đầu sự nghiệp solo chuyên nghiệp.
Trong suốt sự nghiệp, Maurice André đã phát hành hơn 300 bản thu âm. Khi không tìm được tác phẩm phù hợp, ông thường chuyển soạn các bản nhạc viết cho nhạc cụ khác để biểu diễn bằng trumpet.
Ông đặc biệt nổi tiếng với việc sử dụng piccolo trumpet và một cây trumpet bốn piston được chế tác riêng, góp phần mở rộng đáng kể khả năng biểu đạt của trumpet trong âm nhạc cổ điển.
6. Philip Smith
Philip Smith sinh ra tại Vương quốc Anh nhưng chuyển đến New York vào năm 1970 để theo học tại Học viện Juilliard. Trước thời điểm đó, ông đã có mười năm chơi trumpet, chủ yếu học từ cha mình, một nghệ sĩ cornet.
Sau khi tốt nghiệp Juilliard, Smith biểu diễn cùng Dàn nhạc Giao hưởng Chicago. Sau đó, ông quay trở lại thành phố New York và trở thành trumpet chính của Dàn nhạc Giao hưởng New York cho đến năm 2014.
Khi rời New York, Smith chuyển xuống miền Nam Hoa Kỳ để đảm nhận vị trí giáo sư trumpet tại Đại học Georgia.
Bên cạnh công việc giảng dạy, ông còn giữ vai trò Bandmaster của UGA British Brass Band và tham gia biểu diễn trong nhóm ngũ tấu của khoa âm nhạc.
7. Sergei Nakariakov
Sergei Nakariakov là nghệ sĩ trumpet mang hai quốc tịch Israel và Nga, người đã góp phần đưa flugelhorn trở nên phổ biến hơn trong âm nhạc cổ điển và đương đại. Flugelhorn có trọng lượng nặng hơn trumpet, với chuông kèn rộng hơn, tạo ra âm thanh mềm mại và trầm ấm hơn.
Ông thường xuyên sử dụng một cây flugelhorn được chế tác riêng với bốn piston nhằm mở rộng quãng âm xuống các nốt trầm hơn.
Nakariakov mang màu sắc âm thanh đặc trưng của flugelhorn vào lối chơi trumpet của mình, khiến nhiều nhạc sĩ khác tìm đến ông để bổ sung chất âm độc đáo này cho các tác phẩm của họ.
Ông thu âm album solo đầu tiên khi mới mười lăm tuổi. Tính đến nay, Nakariakov đã phát hành mười tám album, bao gồm các tác phẩm solo cũng như các bản thu cùng dàn nhạc giao hưởng và nghệ sĩ piano.
8. Rafael Méndez
Rafael Méndez sinh ra tại Mexico và di cư sang Hoa Kỳ khi còn trẻ.
Ông xuất thân từ một gia đình có truyền thống âm nhạc và từng chơi cornet tại Mexico. Tuy nhiên, trong thời gian đầu ở Mỹ, Méndez làm việc tại các nhà máy thép và nhà máy sản xuất ô tô.
Đến thập niên 1950, ông quay trở lại với âm nhạc và bắt đầu biểu diễn toàn thời gian với tư cách nghệ sĩ trumpet solo. Kỹ thuật biểu diễn xuất sắc đã giúp ông được mệnh danh là “Heifetz của trumpet”, lấy cảm hứng từ nghệ sĩ violin huyền thoại Jascha Heifetz.
Méndez cũng làm việc tại Hollywood, đảm nhiệm vai trò trưởng nhóm kèn đồng trong các dàn nhạc thu âm nhạc phim.
Ở giai đoạn sau của cuộc đời, ông mắc bệnh hen suyễn, khiến việc chơi trumpet trở nên khó khăn hơn.
9. Derek Watkins
Derek Watkins sinh ra tại Anh trong một gia đình có truyền thống âm nhạc lâu đời.
Cụ cố của ông là nghệ sĩ kèn đồng trong Salvation Army, ông nội là giảng viên kèn đồng tại Đại học Reading, còn cha ông là người chỉ huy Reading Springs Gardens Brass Band.
Với nền tảng như vậy, không có gì ngạc nhiên khi Watkins bắt đầu chơi cornet từ năm bốn tuổi. Đến năm mười bảy tuổi, ông đã trở thành nhạc công chuyên nghiệp.
Ông từng biểu diễn trong nhiều ban nhạc và dàn nhạc tại Astoria Ballroom và London Palladium trước khi lưu diễn cùng Benny Goodman.
Về sau, Watkins trở thành nhạc công phòng thu và thu âm cùng nhiều nghệ sĩ huyền thoại như Elton John, Frank Sinatra và The Beatles.
10. Ryan Anthony
Ryan Anthony sinh ra trong một gia đình âm nhạc, với mẹ chơi cello và piano, còn cha là nhạc trưởng.
Mặc dù ban đầu Anthony học violin, ông chuyển sang trumpet vì đó là nhạc cụ mà ông nội từng chơi.
Anthony theo học tại Học viện Âm nhạc Cleveland với học bổng toàn phần, sau đó trở thành giáo sư trumpet tại Nhạc viện Oberlin. Trong giai đoạn này, ông biểu diễn cùng nhiều nhóm và dàn nhạc, bao gồm Canadian Brass và Dàn nhạc Giao hưởng Dallas.
Khi bốn mươi ba tuổi, Anthony được chẩn đoán mắc bệnh ung thư, điều này đã thôi thúc ông sáng lập Cancer Blows, một tổ chức phi lợi nhuận gây quỹ cho điều trị ung thư và nghiên cứu tìm phương pháp chữa trị.
Ryan Anthony qua đời ở tuổi năm mươi mốt, nhưng âm nhạc và những đóng góp nhân văn của ông vẫn tiếp tục lan tỏa.
11. Jean Baptiste Arban
Jean Baptiste Arban là nhạc trưởng, nhà soạn nhạc người Pháp và đồng thời là nghệ sĩ cornet.
Ông là người đầu tiên đưa cornet trở nên nổi tiếng rộng rãi và nâng tầm nhạc cụ này như một nhạc cụ solo thực thụ.
Arban theo học tại Nhạc viện và sau đó trở thành giáo sư cornet tại đây. Ông cũng là một trong những nhạc sĩ đầu tiên thu âm bằng máy phonograph, một thành tựu rất đáng kể vào thời điểm đó.
Chịu ảnh hưởng từ kỹ thuật violin của Niccolò Paganini, Arban đã nỗ lực áp dụng các kỹ thuật này cho cornet. Kết quả của quá trình nghiên cứu và giảng dạy đó chính là sự ra đời của một giáo trình huyền thoại.
Phương Pháp Arban thường được gọi là “Kinh Thánh Của Người Chơi Trumpet” và cho đến nay vẫn được giảng dạy rộng rãi cho các nghệ sĩ kèn đồng hiện đại.
Tổng Kết
Các nghệ sĩ trumpet trong danh sách này có phong cách và thành tựu khác nhau, nhưng tất cả đều sở hữu nền tảng vững chắc trong trumpet cổ điển.
Khi lắng nghe các buổi biểu diễn của họ, bạn có thể cảm nhận rõ những đặc trưng tinh tế và chuẩn mực của âm nhạc cổ điển.
Nếu bạn biết thêm nghệ sĩ trumpet cổ điển nào xứng đáng có mặt trong danh sách này, đừng ngần ngại chia sẻ thêm.
Xem thêm:
