Trumpet là một trong những nhạc cụ lâu đời nhất trong lịch sử âm nhạc, với nguồn gốc cách đây hàng nghìn năm. Từ thời kỳ con người còn sử dụng sừng động vật để tạo âm thanh, trumpet đã trải qua một hành trình phát triển dài và đầy ấn tượng. Ban đầu được dùng chủ yếu trong quân đội, ngày nay trumpet đã trở thành nhạc cụ quan trọng trong các dàn nhạc giao hưởng cổ điển, ban nhạc jazz và nhiều nền văn hóa âm nhạc trên khắp thế giới. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về 15 nghệ sĩ trumpet nổi tiếng nhất, trải dài từ nhạc cổ điển, jazz cho đến âm nhạc thế giới. Nếu bạn yêu thích trumpet và muốn khám phá những bậc thầy đã làm nên tên tuổi của nhạc cụ này, hãy cùng tiếp tục theo dõi.
1. Louis Armstrong (1901–1971)
Louis Armstrong được xem là một trong những nghệ sĩ jazz năng động và có tầm ảnh hưởng lớn nhất mọi thời đại, không chỉ với tư cách là một nghệ sĩ trumpet mà còn là một nghệ sĩ biểu diễn thực thụ. Ông thường vừa chơi trumpet vừa hát giai điệu chính trong các ca khúc của mình, và giọng hát đặc trưng, không thể nhầm lẫn đã giúp ông trở thành cái tên quen thuộc trong cả nhạc jazz lẫn nhạc đại chúng. Trong sự nghiệp của mình, Armstrong sở hữu nhiều bản hit kinh điển như What a Wonderful World và When the Saints Go Marching In. Ông còn được coi là một trong những đại sứ hàng đầu của jazz và nhạc phổ thông, lưu diễn khắp thế giới cho đến tận những năm ngoài 60 tuổi, nhiều chuyến đi còn có sự hỗ trợ từ Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.
2. Miles Davis (1926–1991)
Miles Davis là một trong những biểu tượng âm nhạc vĩ đại nhất của jazz và là người không ngừng đổi mới trong suốt sự nghiệp của mình. Ông bắt đầu nổi lên vào cuối thập niên 1940, trau dồi kỹ năng tại các câu lạc bộ jazz ở Manhattan, nơi ông thường xuyên biểu diễn cùng huyền thoại saxophone Charlie Parker. Không lâu sau đó, Davis thành lập Miles Davis Nonet, nhóm nhạc có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của jazz trong những năm cuối thập niên 1950 và 1960. Trước khi tiên phong cho dòng cool jazz vào cuối những năm 1950, Davis tái hợp với Charlie Parker và cùng nhau đặt nền móng cho phong cách hard bop. Những bản thu âm giai đoạn này, tiêu biểu như Relaxin’ with the Miles Davis Quintet, được xem là những tác phẩm trumpet jazz xuất sắc nhất mọi thời đại.
3. Alison Balsom (1978–)
Alison Balsom được đánh giá là một trong những nghệ sĩ trumpet cổ điển sáng tạo và điêu luyện nhất của thế kỷ 21, với sự nghiệp ghi âm vô cùng ấn tượng. Cô bắt đầu học trumpet từ năm 7 tuổi và chỉ trong vòng một năm đã thể hiện khả năng vượt trội khi tham gia các ban nhạc kèn đồng. Khi bước sang độ tuổi đầu 30, Balsom đã vươn lên đảm nhận vị trí trumpet chính của Dàn nhạc Phòng hòa nhạc London. Cô liên tục phát hành album với tốc độ đáng nể; Magic Trumpet được xem là một chuẩn mực của trumpet cổ điển, trong khi album gần đây nhất Quiet City là tác phẩm không thể bỏ qua đối với người yêu nhạc.
4. Harry James (1916–1983)
Harry James là một trong những “cha đẻ” của trumpet jazz hiện đại, nổi tiếng với âm sắc tuyệt vời và kỹ thuật biểu diễn xuất chúng. Trước khi thành lập ban nhạc riêng, ông từng chơi trumpet trong dàn nhạc của Benny Goodman, sau đó tách ra để xây dựng sự nghiệp độc lập. Dàn nhạc của Harry James đã ghi dấu ấn với bản hit You Made Me Love You, từng trụ vững nhiều tuần trong Top 10 bảng xếp hạng Billboard, đồng thời xuất hiện trong nhiều bộ phim điện ảnh như Two Girls and a Sailor. Với vai trò trưởng ban nhạc, ông còn góp phần đưa những tên tuổi lớn như Frank Sinatra và tay trống Buddy Rich đến với ánh hào quang. Dù qua đời năm 1983, Dàn nhạc Harry James vẫn tiếp tục hoạt động cho đến ngày nay dưới sự chỉ huy của Fred Radke.
5. Wynton Marsalis (1961–)
Wynton Marsalis được xem là nghệ sĩ trumpet nổi tiếng nhất của thời hiện đại, với bộ sưu tập giải thưởng đồ sộ mà hiếm nhạc sĩ nào sánh kịp, bao gồm nhiều giải Grammy và cả giải Pulitzer danh giá. Trong những năm đầu sự nghiệp, Marsalis lưu diễn cùng Art Blakey and the Jazz Messengers và nghệ sĩ piano Herbie Hancock, trước khi thành lập nhiều nhóm ngũ tấu thành công. Năm 1987, ông khởi xướng chương trình Classical Jazz Summer Series tại Lincoln Center, nhanh chóng trở thành sự kiện âm nhạc được yêu thích rộng rãi. Nhiều nhà phê bình và nghệ sĩ cho rằng chính những đóng góp của Marsalis đã giúp jazz bước vào thế kỷ 21 với một diện mạo mới, vững vàng và đầy sức sống.
6. Chet Baker (1929–1988)
Được mệnh danh là “Hoàng tử của Cool Jazz”, Chet Baker là một nghệ sĩ trumpet bậc thầy, nổi tiếng với phong cách cool jazz – dòng nhạc do Miles Davis tiên phong. Ông bắt đầu sự nghiệp vào đầu những năm 1950 khi biểu diễn cùng Vido Musso và Stan Getz, trước khi thu hút sự chú ý của huyền thoại Charlie Parker, người sau đó đã dìu dắt và định hướng cho Baker trong giai đoạn đầu sự nghiệp. Vào cuối thập niên 1950, Baker chơi cùng nhiều nhóm jazz khác nhau, trong đó có Gerry Mulligan Quartet, và bản thu My Funny Valentine của nhóm đã trở thành ca khúc gắn liền với tên tuổi ông. Bên cạnh khả năng chơi trumpet, Baker còn được yêu thích nhờ giọng hát nhẹ nhàng, giàu cảm xúc, đặc biệt thể hiện rõ trong album Chet Baker Sings – It Could Happen to You. Dù phải vật lộn với chứng nghiện ma túy, ông vẫn có một sự nghiệp thu âm vô cùng đồ sộ, và phong cách cool jazz cùng âm thanh mềm mại, giàu hơi thở của Baker đã ảnh hưởng sâu sắc đến nhiều thế hệ nghệ sĩ trumpet sau này.
7. Maurice André (1933–2012)
Nghệ sĩ trumpet người Pháp Maurice André được biết đến rộng rãi nhờ kỹ thuật xuất sắc với trumpet piccolo, một loại trumpet có cao độ cao và âm sắc sáng, đặc biệt phù hợp với nhạc cổ điển và baroque – những thể loại mà ông thể hiện vô cùng nổi bật. Ban đầu, André học trumpet dưới sự hướng dẫn của cha mình, sau đó theo học tại Nhạc viện Nîmes và tiếp tục trau dồi chuyên môn tại Nhạc viện Paris, nơi ông giành giải nhất bộ môn trumpet. Năm 1955, ông chiến thắng cuộc thi âm nhạc quốc tế danh giá Geneva International Music Competition, cột mốc quan trọng mở ra sự nghiệp quốc tế rực rỡ. Từ cuối những năm 1950 cho đến khi qua đời, Maurice André liên tục thu âm và để lại một kho tàng tác phẩm đồ sộ, được xem là những bài học kinh điển về trumpet cổ điển.
8. Arturo Sandoval (1949–)
Nghệ sĩ trumpet người Cuba Arturo Sandoval vươn lên tầm quốc tế nhờ những màn trình diễn Latin jazz đầy năng lượng và kỹ thuật xuất chúng. Ông rèn luyện kỹ năng bằng cách chơi nhạc cùng các nghệ sĩ đường phố tại Cuba trước khi thành lập Orquesta Cubana de Música Moderna. Đầu những năm 1980, Sandoval bắt đầu sự nghiệp riêng với ban nhạc của mình và lưu diễn khắp thế giới. Trong quá trình lưu diễn, ông gặp Dizzy Gillespie, người sau này trở thành bạn thân và người thầy quan trọng. Với sự giúp đỡ của Gillespie, Sandoval rời Cuba và nhanh chóng được công chúng quốc tế biết đến rộng rãi. Ông từng biểu diễn tại Nhà Trắng, Super Bowl và sở hữu nhiều giải Grammy cùng một giải Emmy danh giá.
9. Tine Thing Helseth (1987–)
Tine Thing Helseth là nghệ sĩ trumpet cổ điển người Na Uy, nổi tiếng với kỹ thuật điêu luyện và khả năng biểu đạt âm nhạc giàu cảm xúc. Cô bắt đầu học trumpet từ năm 7 tuổi và theo học chuyên sâu tại Học viện Âm nhạc Barratt Due cũng như Học viện Âm nhạc Na Uy. Helseth nhanh chóng được công nhận nhờ trình độ kỹ thuật xuất sắc cùng lối chơi trữ tình, tinh tế. Bước ngoặt sự nghiệp của cô đến vào năm 2004 khi giành giải Norwegian Soloist Prize, sau đó tiếp tục được trao giải Borletti-Buitoni Trust Award vào năm 2009. Danh mục thu âm của Helseth bao gồm nhiều tác phẩm ấn tượng dành cho trumpet cổ điển như Trumpet Concertos và Magical Memories, đồng thời cô còn là trưởng nhóm của dàn kèn đồng nữ toàn cầu mang tên tenThing.
10. Chris Botti (1962–)
Chris Botti là một trong những nghệ sĩ trumpet nổi tiếng nhất của thế kỷ 21, được biết đến với phong cách kết hợp mượt mà giữa jazz và pop. Ông rời ghế giảng đường khi còn là sinh viên năm cuối để tham gia các chuyến lưu diễn cùng Frank Sinatra và Buddy Rich, trước khi chuyển đến New York nhằm tiếp tục hoàn thiện kỹ thuật biểu diễn. Sau khi lọt vào “tai xanh” của Paul Simon, Botti dành gần một thập kỷ lưu diễn và thu âm cùng nam nhạc sĩ này, từ đó trở thành nghệ sĩ phòng thu được săn đón. Ông từng hợp tác với nhiều tên tuổi lớn như Aretha Franklin, Natalie Merchant, Roger Daltrey và nhiều nghệ sĩ khác. Cho đến nay, Chris Botti vẫn tiếp tục phát hành album, và các tác phẩm phòng thu của ông được xem là hình mẫu tiêu biểu cho sự hòa quyện giữa jazz và pop hiện đại.
11. Andrea Motis (1995–)
Andrea Motis là một nghệ sĩ trumpet trẻ tuổi được công nhận trên toàn thế giới nhờ tài năng vượt trội ngay từ khi còn rất nhỏ. Năm lên 7 tuổi, cô theo học tại Trường Âm nhạc Công lập Sant Andreu và nhanh chóng trở thành vị trí trumpet chính (first chair) của trường. Đến năm 15 tuổi, Motis đã phát hành album phòng thu đầu tay Joan Chamorro Presenta Andrea Motis, một tuyển tập các tiêu chuẩn jazz thể hiện rõ kỹ thuật điêu luyện và khả năng cảm nhạc chín muồi. Cho đến nay, cô vẫn không ngừng hoàn thiện bản thân và được cộng đồng jazz quốc tế đánh giá cao như một nghệ sĩ trumpet xuất sắc trong các phong cách swing, bossa nova và Latin jazz.
12. Hugh Masekela (1939–2018)
Được mệnh danh là “Cha đẻ của Jazz châu Phi”, Hugh Masekela là một huyền thoại với khả năng chơi trumpet, flugelhorn, cornet, đồng thời còn là ca sĩ và nhạc sĩ tài năng. Sau khi xem bộ phim Young Man with a Horn, ông được truyền cảm hứng để theo đuổi trumpet và sau đó học tập nghiêm túc dưới sự hướng dẫn của Uncle Sauda, trưởng ban nhạc kèn đồng của thành phố Johannesburg. Âm nhạc của Masekela phản ánh sâu sắc nỗi đau và sự áp bức trong thời kỳ phân biệt chủng tộc apartheid, và ông đặc biệt nổi tiếng với các ca khúc mang tinh thần phản kháng. Rời Nam Phi vào đầu thập niên 1960, Masekela sang London học tập, lưu diễn rộng rãi và thu âm nhiều bản hit, trong đó có Grazing in the Grass – ca khúc đạt chứng nhận đa bạch kim.
13. Bix Beiderbecke (1903–1931)
Bix Beiderbecke là một nghệ sĩ cornet huyền thoại, nổi tiếng với lối ứng tấu độc đáo và có ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều thế hệ nghệ sĩ trumpet sau này. Là một thần đồng âm nhạc, ông bắt đầu chơi piano từ khi còn rất nhỏ và làm quen với cornet trong những năm thiếu niên, tự học jazz thông qua các bản thu âm như Skeleton Jangle của Original Dixieland Jazz Band. Sau khi rèn luyện kỹ năng cùng các ban nhạc lưu diễn tại Davenport, Iowa, Beiderbecke gia nhập nhiều dàn nhạc khiêu vũ hàng đầu thời bấy giờ, để lại dấu ấn rõ nét trong Wolverine Orchestra, Jean Goldkette and His Orchestra và The Paul Whiteman Orchestra. Đáng tiếc, ông qua đời quá sớm tại căn hộ ở Queens, New York vào năm 1931, khi mới 28 tuổi.
14. Dizzy Gillespie (1917–1993)
John “Dizzy” Gillespie là một trong những tượng đài vĩ đại nhất của lịch sử jazz, nổi tiếng với kỹ thuật khẩu hình độc đáo và phong cách biểu diễn bậc thầy. Lối chơi đầy sáng tạo của ông đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhiều nghệ sĩ trumpet xuất sắc như Fats Navarro, Miles Davis, Arturo Sandoval và Chuck Mangione. Bắt đầu sự nghiệp chuyên nghiệp từ năm 18 tuổi, Dizzy từng biểu diễn cùng các dàn nhạc do Frank Fairfax, Teddy Hill, Edgar Hayes và Cab Calloway dẫn dắt. Sau quá trình hoàn thiện kỹ thuật, ông cùng những huyền thoại như Charlie Parker và Thelonious Monk đã khai sinh ra kỷ nguyên bebop, mở ra một hướng đi hoàn toàn mới so với dòng swing trước đó. Với người yêu jazz và trumpet, các bản thu của Gillespie cùng các nhóm nhỏ như quartet hay quintet được xem là những tác phẩm không thể bỏ qua.
15. Maynard Ferguson (1928–2006)
Ngay từ năm 13 tuổi, tài năng vượt trội của nghệ sĩ trumpet người Canada Maynard Ferguson đã trở nên rõ ràng. Ông bắt đầu chơi nhạc chuyên nghiệp từ khi còn là thiếu niên và dẫn dắt ban nhạc khiêu vũ của anh trai mình, lưu diễn rộng khắp khu vực Montreal. Đến năm 20 tuổi, Ferguson chuyển sang Hoa Kỳ và tham gia các ban nhạc swing nổi tiếng thời bấy giờ. Ông đặc biệt được biết đến qua thời gian hợp tác cùng dàn nhạc của Stan Kenton, trước khi thành lập và lãnh đạo những big band cực kỳ thành công mang tên mình. Bên cạnh sự nghiệp biểu diễn, Ferguson còn sở hữu danh sách đồ sộ các bản thu cho phim ảnh và sản xuất âm nhạc, đồng thời thành thạo nhiều nhạc cụ kèn đồng khác cũng như piano.
Tổng kết danh sách những nghệ sĩ trumpet vĩ đại nhất
Hy vọng danh sách các nghệ sĩ trumpet nổi tiếng này đã giúp bạn mở rộng hiểu biết và góc nhìn về cây kèn trumpet cũng như vai trò của nó trong âm nhạc. Những nghệ sĩ xuất chúng này đã có đóng góp to lớn cho các thể loại mà họ theo đuổi và hoàn toàn xứng đáng với sự ghi nhận cả trên sân khấu lẫn ngoài đời. Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật danh sách này, vì vậy nếu bạn thấy còn thiếu cái tên nào yêu thích, hãy chia sẻ để chúng tôi bổ sung.
Xem thêm:
