Có một điều xảy ra với tất cả mọi người. Lần cuối cùng bạn đặt cây guitar acoustic của mình xuống, nó nghe rất ổn. Nhưng bây giờ, nó nghe có vẻ buồn tẻ, không ngân nga được và bạn dường như không thể hòa nhịp với nó.

Đừng lo!

Lỗi không phải do cây đàn của bạn nhưng là do bộ dây đã “hết hạn sử dụng”. Đã đến lúc thay bộ dây mới.

Bài viết này sẽ nói về dây, các loại khác nhau được tạo ra như thế nào và chỉ cho bạn cách chọn dây tốt nhất cho cây đàn của bạn. Các dây đàn mới không chỉ giúp đàn hoạt động trở lại mà còn dễ chơi hơn và âm thanh hay hơn so với khi bạn mới mua.

Để quyết định được nên mua dây guitar acoustic nào, có nhiều thứ cần xét tới: đàn của bạn như thế nào? Phong cách nhạc bạn chơi là gì? Những người chơi Bluegrass yêu thích những chiếc dreadnought có dây dày. Rất nhiều người chơi fingerpicker yêu thích những cây đàn có thân nhỏ hơn với dây mỏng hơn. Những người chơi slide và dobro thích những dây dày. Những người chơi nhạc blues acoustic thích chơi bend, vì vậy họ có xu hướng sử dụng kích thước mỏng hoặc cực mỏng. Người chơi cổ điển và flamenco chọn độ căng dây khác nhau và vật liệu dây bọc để có chất âm và cảm giác cụ thể.

Đây là những hướng dẫn sơ bộ về vật liệu làm dây, kích thước và độ căng.

Khi nào thì thay dây đàn guitar acoustic của bạn?

Mặc dù một số người thường để bao giờ dây đứt mới thay, nhưng thực sự thì dây đàn nên thay trước vì chúng có tuổi thọ nhất định. Bị ăn mòn, mất tính đàn hồi theo thời gian do sức căng, tích tụ nhiều loại bụi bẩn khác nhau trong bề mặt cuộn — tất cả những điều này góp phần làm cho dây trở nên vô hồn và âm thanh không hay.

Triệu chứng đầu tiên có thể là mất độ sáng nghiêm trọng, khiến dây âm thanh bị rè. Triệu chứng thứ hai là dây sẽ không còn phát đúng giai điệu hoặc giữ đúng giai điệu. Khi âm thanh của bạn không hay, bạn sẽ ít chơi hơn. Dây đàn mới là một cách nhanh chóng và dễ dàng để quay trở lại yêu thích cây đàn của bạn.

Các Loại Dây Đàn Guitar Acoustic

Dây đàn acoustic có kích thước khác nhau. Có dây trơn và dây quấn. Các dây quấn có thể được quấn bằng đồng thau, đồng thau, thép, thậm chí là hợp kim bạc hoặc vàng. Các dây lõi có thể có kích thước, hình dạng và vật liệu khác nhau. Các đầu dây có thể là đầu bi, đầu đạn...  Để giúp sắp xếp nó ra, đây là một cái nhìn đơn giản về các loại dây.

• Thép trơn (plain steel): Tất cả các dây thép trơn đều được làm từ thép carbon, được gọi là “music wire”. Nó được phát minh vào thế kỷ 14 cho các nhạc cụ có dây sơ khai và được cải tiến kể từ đó. Nó còn được gọi là dây đàn piano, vì mục đích sử dụng ban đầu chủ yếu là dành cho dây đàn piano.
• Dây quấn (wound steel): Đây là bốn dây trầm nhất trên một cây đàn guitar acoustic dây thép. Đây là yếu tố mà sự khác biệt vượt ra ngoài kích kích thước. Chúng được tạo ra bằng cách quấn một loại dây quanh lõi của “music wire”. Các biến thể về kích thước và hình dạng của lõi cũng như kích thước, hình dạng và chất liệu của dây quấn có thể tạo ra sự khác biệt lớn về âm thanh và cảm giác chơi.

Hai loại dây trên còn có thêm sự lựa chọn nữa là: có phủ hoặc không phủ (coated) một lớp chất liệu siêu mỏng bên ngoài cùng. Nếu bạn muốn trải nghiệm sự khác biệt giữa dây đàn guitar acoustic không phủ và có phủ, cũng như sự khác biệt về cấu trúc và kích thước có thể tạo ra, hãy thử những dây này:

Dây đàn ghita acoustic Martin MA550 SP Phosphor Bronze Medium Authentic có cấu trúc rất truyền thống với kích thước trung bình. Dây D’Addario EXP16 Coated Phosphor Bronze Light sử dụng lớp phủ EXP siêu mỏng của D'Addario để kéo dài tuổi thọ dây. Hãy thử cả hai như một cách để bắt đầu tập trung vào âm thanh và cảm nhận ưa thích của bạn.

Vật liệu sản xuất dây guitar acoustic:

Bây giờ bạn đã có một chút thông tin cơ bản, đã đến lúc đi sâu vào chi tiết. Trước tiên, chúng ta hãy xem những gì có sẵn cho guitar acoustic dây thép.

Vật liệu dây

Như chúng tôi đã đề cập trước đây, dây thép trơn không qua xử lý rất giống nhau ở tất cả các nhà sản xuất dây. Sự khác biệt là ở vật liệu được sử dụng làm dây quấn. Đối với guitar acoustic, trong nhiều năm, dây quấn là hợp kim gồm 80% đồng và 20% kẽm, được gọi là 80/20 Bronze (về mặt kỹ thuật, nó là đồng thau, vì đồng thật là hợp kim đồng/thiếc).

Một loại dây phổ biến với lớp quấn này là Ernie Ball 2556 Everlast 80/20 Bronze Medium Light. Dây quấn 80/20 được biết đến với độ sáng và phản hồi âm trầm chắc chắn. Chúng là sự lựa chọn tuyệt vời cho một cây đàn guitar có giọng trung rất mạnh mà bạn muốn cân bằng lại một chút. Chúng cũng rất tuyệt nếu bạn muốn thu âm với một ca sĩ hoặc nhạc cụ khác có âm trung mạnh.

Ernie Ball 2556 Everlast 80/20 Bronze Acoustic Guitar Strings 

Khuyết điểm của dây quấn 80/20 là có thể bị lão hóa khá nhanh. Âm thanh dây mới lung linh đó có thể chỉ kéo dài một hoặc hai tuần trước khi nó bắt đầu kém dần.

Có lẽ loại dây quấn phổ biến nhất hiện nay là đồng phốt-pho (phosphor bronze). Được phát triển lần đầu tiên vào những năm 1930 bởi Gibson, nó biến mất trong vài thập kỷ, sau đó xuất hiện trở lại tại D'Addario vào những năm 1970, đó là lúc nó thực sự nổi tiếng. Với lượng đồng cao hơn, ít kẽm hơn và các nguyên tố vi lượng phốt pho, hợp kim này tạo ra dây đàn bền hơn với âm sắc nhìn chung cân bằng hơn. Hầu như tất cả các nhà sản xuất hiện nay đều sản xuất dây đồng phốt pho. Một ví dụ tuyệt vời là Martin MA540 SP Phosphor Bronze Light Authentic.

Martin MA540 SP Phosphor Bronze Light Authentic Acoustic Guitar Strings 

Một bước phát triển gần đây của Ernie Ball là dây bọc bằng đồng nhôm (aluminum bronze). Lớp bọc này mang lại khả năng chống ăn mòn tuyệt vời mà không cần lớp phủ hoặc xử lý bổ sung. Về mặt âm sắc, chúng cân bằng tốt, nghiêng về phía cuối quang phổ tươi sáng và sống động, có thể xuyên suốt một bản hòa tấu tốt.

Các loại dây có lớp phủ (coated), như Elixir và EXP, sử dụng một lớp PTFE rất, rất mỏng mà bạn cũng có thể tìm thấy trên chảo chống dính hoặc vật liệu tương tự. Bằng cách sử dụng một lớp phủ, các khoảng trống nhỏ giữa các lớp bọc được bịt kín. Vì nguyên nhân lớn nhất khiến dây bị “chết” là sự kết hợp của bụi bẩn tích tụ giữa các lớp bọc và hơi ẩm thấm qua lớp bọc đến lõi và gây ra sự ăn mòn. Lớp phủ này sẽ kéo dài tuổi thọ hữu ích của dây một cách hiệu quả.

Dây trơn không được phủ nhưng chúng có thể được xử lý (treated). Các phương pháp xử lý phổ biến nhất đến từ hai hướng khác nhau, làm lạnh (đông lạnh) và làm nóng (maraging). Cụ thể là làm đông lạnh sâu hoặc nung lâu, chậm sẽ cải thiện hoặc loại bỏ một số đặc điểm không mong muốn của dây nhạc thép carbon, trong khi vẫn giữ nguyên hoặc cải thiện một chút các đặc tính tốt.

Kích cỡ dây đàn Guitar acoustic

“Bạn sử dụng dây cỡ bao nhiêu?”

Vì vậy, một dây cỡ 0,011 nghĩa là dày 11 phần nghìn inch. Dây này sẽ là E cao trong một số bộ dây acoustic siêu mỏng. Một dây 0,056 (56 phần nghìn inch) sẽ là E thấp trong một bộ khổ trung bình.

Dưới đây là danh sách các bộ kích thước phổ biến nhất cho dây acoustic. Đây là những danh sách chung và một số nhà sản xuất sẽ thay đổi kích kích thước của họ theo vài phần nghìn inch ở đây và ở đó.

Tại sao các kích cỡ dây khác nhau?

Kích cỡ dây, đặc biệt là trên guitar acoustic, ảnh hưởng đến rất nhiều thứ khác nhau.

Nhìn chung, các kích thước mỏng hơn sẽ dễ chơi hơn, nhưng thua thiệt ở âm lượng, độ bền và độ phản hồi ở các tần số thấp hơn. Kích thước dày hơn thì to hơn và thường có âm thanh to và bền hơn, nhưng khó chơi hơn. Tại sao lại thế này? Có một vài lý do.

Có lẽ sự khác biệt lớn nhất là lực căng. Kích thước càng dày thì càng cần nhiều lực căng để điều chỉnh cao độ. Lực căng trên dây có nghĩa là lực căng trên mặt đàn. Lực căng lớn hơn ở mặt trên giúp rung dễ dàng hơn, tạo ra âm lượng và độ bền cao hơn.

Sự khác biệt thứ hai là khối lượng của dây. Khối lượng lớn hơn có nghĩa là một khi dây bắt đầu rung, nó sẽ khó ngừng rung hơn và việc truyền rung động lên mặt trên của cây đàn cũng dễ dàng hơn. Điều này có nghĩa là nốt nhạc duy trì lâu hơn.

Độ dài của thang âm (scale length) cũng ảnh hưởng đến độ căng. Độ dài thang âm ngắn hơn cần ít lực căng hơn để đạt được cao độ nhất định, nên những dây cảm thấy dễ chơi trên đàn guitar có thang âm 60cm sẽ cảm thấy khó hơn trên đàn guitar có thang âm 64cm.

Khi nào thì kích cỡ giống nhau nhưng kết quả khác nhau?

Bạn có thể nhận thấy, nếu bạn thử các loại dây từ nhiều nhà sản xuất khác nhau, thì hai bộ dây có cùng kích cỡ sẽ cho cảm giác khác nhau, đặc biệt là dây quấn.

Đó là bởi vì không có công thức phổ quát nào tạo ra một kích kích thước quấn cụ thể. Công thức cơ bản là đường kính của dây lõi cộng với hai lần đường kính của dây quấn bằng với kích thước cuối cùng.

Do đó, đối với một dây .056 chẳng hạn, bạn có thể bắt đầu với một lõi .018, yêu cầu một lớp bọc .019 để kết thúc bằng dây cuối cùng. Bắt đầu với lõi mỏng hơn (0,012), bạn sẽ cần một lớp bọc dày hơn (0,022) để tạo ra cùng một kích thước cuối cùng.

Vì lực căng cuối cùng của dây phụ thuộc nhiều vào lõi hơn là lớp bọc, nên lõi lớn hơn sẽ cần nhiều lực căng hơn để đạt được cao độ nhất định, do đó, dây đó sẽ có cảm giác dày hơn so với dây được tạo trên lõi nhỏ hơn.

Đặc điểm này sẽ có những ưu điểm và nhược điểm mà chúng tôi đã đề cập ở trên về mức độ căng ảnh hưởng đến giai điệu và độ bền. Mỗi nhà sản xuất đều có công thức riêng cho dây quấn. Nếu bạn thực sự muốn tinh chỉnh cảm giác của cây đàn của mình, sau khi bạn đã quyết định về kích thước cơ bản, hãy xem xét các kích thước đó từ các nhà sản xuất khác nhau để thực sự điều chỉnh nó.

Dây truyền thống

Dây truyền thống, không bọc là một lựa chọn tuyệt vời nếu bạn chơi nhiều và thay dây thường xuyên.

Dây guitar acoustic phủ (coated)

Không có gì khó chịu hơn là kéo cây đàn của bạn ra khỏi hộp sau vài tuần không sử dụng và phát hiện ra rằng dây đàn đã “chết”. Dây tráng là một giải pháp tuyệt vời cho điều đó.

Bằng cách phủ lên dây quấn một lớp phủ rất mỏng, rất trơn giống như lớp phủ trên chảo chống dính, các nhà sản xuất có thể tránh được hơi ẩm xâm nhập và bụi bẩn làm mất đi tính linh hoạt và âm sắc của dây. Một lợi ích bổ sung là nó làm cho dây mượt mà hơn, do đó ít tiếng ồn của ngón tay hơn và dễ chơi hơn. Khiếm khuyết duy nhất ở đây là dây kém sáng hơn so với dây không có lớp phủ. Ưu điểm là chúng duy trì âm sắc lâu hơn và nhất quán hơn.

Từ một số ít ban đầu, nhiều hãng đã nhảy vào sản xuất loại dây đàn guitar acoustic có tuổi thọ cao này, sản xuất các lớp phủ độc quyền của riêng họ. Cuộc cạnh tranh này đã giúp mọi người phát triển các lớp phủ mỏng hơn, tạo cảm giác tốt hơn. Dẫn đầu nhóm ngày nay là Ernie Ball với dòng Paradigm và D'Addario với dây bọc XT và XS.

D'Addario XS Acoustic Phosphor Bronze Strings

Dây đàn guitar acoustic Ernie Ball Paradigm có cả công thức 80/20 và công thức phosphor bronze. Các bộ dây này kết hợp một số tiến bộ công nghệ của hãng với sự gia cố đã được cấp bằng sáng chế của dây trơn và dây quấn được xử lý bằng plasma độc đáo. Ưu điểm lớn nhất ở đây là công nghệ nano Everlast của hãng, mỏng đến mức có một số tranh luận về việc liệu nó là dây phủ (coated) hay là dây được xử lý (treated). Hiệu quả tổng thể là tăng thêm sức mạnh và tuổi thọ kéo dài bên cạnh âm sắc xuất sắc theo truyền thống của Ball.

Dây đàn guitar acoustic phosphor bronze XT của D'Addario được quảng cáo là có âm sắc tuyệt vời, cảm giác tự nhiên và tuổi thọ kéo dài. Vì D'Addario là công ty hồi sinh công thức đồng phốt-pho, nên họ đã nỗ lực duy trì vị trí là sự lựa chọn chính cho những người chơi sành điệu. Các dây quấn XT duy trì hàm lượng hài hòa gần như giống hệt nhau và bền vững với các dây đồng phốt pho chưa qua xử lý, đồng thời mang lại tuổi thọ cao hơn rất nhiều.

Mở rộng quá trình xử lý XT cho dây trơn và sử dụng quy trình phủ thậm chí còn mỏng hơn, D'Addario XS bổ sung lõi dây carbon cao được phát triển cho dây điện NY Steel tuyệt vời của họ vào dây quấn để tăng độ bền kéo. Dây trơn, ngoài lớp phủ mới (độ dày bằng 1/10 sợi tóc người), dây trơn còn được xử lý đầu bóng Fusion Twist độc quyền của D'Addario để tăng thêm độ bền, khó đứt hơn. Đây là những dây có công nghệ tiên tiến nhất của D'Addario cho đến nay.

Một vài sự lựa chọn tuyệt vời để bắt đầu khám phá các loại dây có lớp phủ là với Ernie Ball Paradigm Phosphor Bronze, dây XT Acoustic 80/20 Bronze của D'Addario , dây XS Phosphor Bronze và dây đàn guitar Acoustic Elixir Phosphor Bronze với Lớp phủ NANOWEB.

Dây đàn acoustic đã qua xử lý (treated)

Các loại dây đã qua xử lý tương đối mới trên thị trường so với các loại dây khác. Các phương pháp xử lý bao gồm từ phương pháp xử lý nhiệt hoặc đông lạnh, được sử dụng chủ yếu trên dây đàn guitar điện, đến phương pháp xử lý chống ăn mòn độc quyền trên dây acoustic. Phương pháp đông lạnh xử lý cả lõi dây và vật liệu bọc để đảm bảo khả năng chống ăn mòn hiệu quả. Mặc dù không có dây nào tồn tại mãi mãi, vì tất cả kim loại cuối cùng sẽ bị mòn, nhưng những dây được xử lý này dường như dẫn đầu về tuổi thọ có thể sử dụng được. Hai dây đạt điểm cao là Martin MA140T Lifespan 2.0 80/20 Bronze và Ernie Ball 2546 Everlast Phosphor .

Hybrid Acoustic Strings để chơi dễ dàng

Có một loại dây thứ ba mà chúng tôi sẽ đề cập ngắn gọn ở đây, bởi vì nó có thể là một loại dây tuyệt vời cho những người mới bắt đầu chơi guitar acoustic. Những dây này, được gọi là Silk & Steel, ban đầu được thiết kế cho những nghệ sĩ guitar dân gian chơi guitar dây thép.

Đây là một bộ hỗn hợp, với dây quấn được làm giống như dây quấn nylon với lõi nylon hoặc lụa và lớp bọc kim loại, trong khi dây trơn là thép. Chúng vang hơn dây nylon một chút và dễ chơi hơn dây thép. Tính năng cuối cùng này khiến chúng trở thành lựa chọn tuyệt vời cho những người mới bắt đầu chơi guitar muốn chơi guitar dây thép nhưng không bị đau tay như dây thép thông thường. Nếu điều đó nghe có vẻ thú vị với bạn, hãy thử MA130S Marquis Silk and Steel Customs của Martin, loại này có cảm giác cứng hơn một chút và Dây 2045 Earthwood 80/20 Bronze Silk & Steel của Ernie Ball mềm hơn và êm dịu hơn một chút.

Martin MA130S Marquis Silk & Steel Custom Authentic Acoustic Guitar Strings 

Kết luận

Giờ đây, khi bạn đã tự tin chọn bộ dây tốt nhất cho đàn guitar acoustic thì bạn cần nhớ rằng, bất kể loại dây nào bạn mua, nếu bạn muốn chúng tồn tại lâu nhất, thì điều quan trọng là phải chăm sóc chúng đúng cách.

Giữ cây đàn guitar của bạn trong hộp hoặc túi biểu diễn khi bạn không chơi, lau sạch cây đàn và dây đàn sau mỗi buổi chơi và cứ sau hai hoặc ba buổi, hãy sử dụng chất làm sạch dây đàn tốt, chẳng hạn như Dunlop Ultraglide 65 String Cleaner & Conditioner hoặc Ernie Ball Wonder Wipe String Cleaner, để làm sạch sâu nhằm giữ cho chúng có âm thanh tuyệt vời và chơi đúng giai điệu.

Như mọi khi, nếu bạn muốn biết thêm điều gì thêm về dây đàn guitar, hãy hỏi chúng tôi, tại các cửa hàng, gọi hotline của chúng tôi hoặc thông qua các kênh truyền thông zalo, fanpage của chúng tôi.