Từ những buổi học nhạc đầu tiên ở trường cho đến việc thu âm trong phòng thu chuyên nghiệp, ukulele là một trong những nhạc cụ đáng giá để bổ sung vào bộ sưu tập của bạn. Chúng không chỉ mang lại niềm vui và dễ học, mà còn có chiều sâu bất ngờ và dải động phong phú khi bạn thực sự đi sâu vào cách chơi, giúp bạn mở rộng khả năng biểu đạt âm nhạc của mình.
Ukulele nổi bật vì nhiều lý do. Chúng nhẹ nhàng, dễ di chuyển, rất phù hợp cho trẻ em và cả người lớn muốn tìm một cách tiếp cận nhạc cụ mà không cảm thấy quá áp lực. So với việc ngồi trước một cây đàn piano cỡ lớn hoặc cầm guitar điện, việc chơi ukulele dễ dàng và thân thiện hơn nhiều. Chỉ với một cuốn sách hợp âm hoặc vài video hướng dẫn nhanh trên YouTube, bạn có thể nhanh chóng điều chỉnh dây, tập hợp các hợp âm cơ bản và tiến tới chơi cả bài hát trong thời gian ngắn.
Khi chơi đúng kỹ thuật, ukulele là một nhạc cụ có âm thanh vô cùng hấp dẫn và độc đáo. Chỉ với vài nhịp gảy, bạn có thể tạo ra ngay không khí mùa hè, phong cách Hawaii đặc trưng. Ngoài ra, ukulele còn rất hữu ích khi kết hợp với các bản nhạc guitar acoustic, cung cấp một lớp kết cấu âm thanh khác, giúp mở rộng hình ảnh âm thanh stereo trong bản ghi, tạo chiều sâu và sự phong phú cho sản phẩm âm nhạc của bạn.
Với khả năng chơi linh hoạt và âm sắc dễ nghe, ukulele là một lựa chọn lý tưởng không chỉ cho những người mới bắt đầu mà còn cho các nhạc sĩ chuyên nghiệp muốn mở rộng màu sắc âm nhạc của mình, từ việc chơi solo đến hòa âm trong các bản thu phức tạp. Chỉ với một cây ukulele, bạn đã có thể khám phá nhiều khía cạnh của âm nhạc và tận hưởng niềm vui bất tận mà nhạc cụ này mang lại.
1. Martin S1 Soprano Ukulele
Type: Soprano
Body: Mahogany
Neck: Mahogany
Fingerboard: Sipo
Finishes: Natural, hand-rubbed
Lý do nên mua
Cây ukulele này mang đến âm sắc sâu và phong phú, chất lượng chế tác xuất sắc và được xây dựng bền bỉ theo thời gian.
Điểm cần cân nhắc
Có thể quá nhỏ cho những người có bàn tay lớn.
Martin S1 chắc chắn là một trong những cây ukulele xuất sắc mà chúng tôi từng thử nghiệm. Âm thanh ngọt ngào và khả năng cộng hưởng mạnh mẽ của nó đi kèm với thiết kế chắc chắn và đẹp mắt. Là sản phẩm của Martin, bạn có thể hoàn toàn yên tâm về chất lượng hoàn thiện.
S1 được chế tác toàn bộ bằng gỗ Mahogany, phù hợp hơn với dải cao của ukulele so với các loại gỗ sáng hơn. Cây ukulele vẫn mang âm thanh đầy đặn khi gảy hợp âm mở, đồng thời giữ được âm thanh “plinky” đặc trưng của cây ukulele cỡ nhỏ này.
Martin nổi tiếng với các cây guitar acoustic cao cấp, vì vậy không có gì ngạc nhiên khi một cây ukulele của họ đứng đầu danh sách. Dù có các mẫu ukulele đắt tiền hơn từ Martin hoặc các hãng khác, S1 vẫn là lựa chọn tuyệt vời cho hầu hết mọi người và có thể gắn bó với bạn suốt đời.
2. Mahalo Soprano Ukulele
Construction: Sengon
Voicing: Soprano
Strings: 4, nylon
Electric: No
Lý do nên mua
Ukulele này có giá trị tuyệt vời so với chi phí, nhiều thiết kế và màu sắc đa dạng, đồng thời chất lượng chế tác vượt trội so với mức giá.
Điểm cần cân nhắc
Người chơi nghiêm túc sẽ nhanh chóng cảm thấy hạn chế.
Dù được đặt trên giá sách của bạn bè hay quầy bar ở một quán theo phong cách Hawaii, nếu bạn từng thấy một cây ukulele ở đâu đó, rất có thể đó là Mahalo. Các mẫu cơ bản không quá xuất sắc, nhưng chúng khá bền, giữ được độ lên dây ổn định và, mặc dù giá rất rẻ, vẫn mang âm thanh khá tốt.
Nếu bạn có ngân sách cao hơn, sự khác biệt khi nâng cấp lên các mẫu Fender hoặc Kala sẽ rõ rệt. Nhưng nếu không, Mahalo là lựa chọn hoàn hảo cho người mới bắt đầu. Với nhiều thiết kế, từ họa tiết in trên thân ukulele truyền thống đến ukulele “flying V”, chắc chắn sẽ có phiên bản phù hợp với cá tính của bạn.
3. Fender Grace VanderWaal Zuma Signature
Construction: Sapele top, back and sides
Voicing: Concert
Strings: 4, nylon
Electric: Yes
Lý do nên mua
Headstock Fender nổi bật, pickup Fishman mang âm thanh tuyệt vời, và kích thước Concert tạo âm đầy đặn.
Điểm cần cân nhắc
Bạn có thể thích một cây Soprano hơn.
Đây là một cây ukulele điện-acoustic chất lượng mà vẫn hợp túi tiền. Headstock Fender mô phỏng Telecaster và pickup Fishman giúp ukulele này không chỉ âm hay khi chơi unplugged mà còn có thể cắm vào PA hoặc ampli cho các buổi biểu diễn. Được định dạng Concert, việc bấm hợp âm dễ hơn Soprano và âm thanh dải bass cũng đầy đặn hơn.
Fender cũng có phiên bản không có pickup, nhưng việc thêm Fishman nâng Zuma từ một cây ukulele tốt trở thành cây ukulele đa năng hoàn hảo, đủ đáp ứng nhu cầu ngay cả của người chơi nghiêm túc.
4. Kala KA-C Satin Mahogany Concert Ukulele
Construction: Mahogany top, back and sides
Voicing: Concert
Strings: 4, nylon
Electric: No
Lý do nên mua
Ukulele này có âm thanh unplugged đẹp, giá trị tốt so với chi phí và phần cứng xuất sắc.
Điểm cần cân nhắc
Chất lượng hoàn thiện hơi thô.
Nếu bạn không cần pickup như ở mẫu Grace VanderWaal nhưng vẫn muốn một cây Concert trong tầm giá, Kala KA-C Satin Mahogany là lựa chọn đáng cân nhắc. Đây là một nhạc cụ chắc chắn từ thương hiệu uy tín, bước tiến rõ rệt so với các ukulele entry-level, đủ tốt để chơi tại nhà hoặc chơi cùng nhóm mà không cảm thấy thiếu thốn.
Gỗ Mahogany tạo âm trầm ấm, phù hợp với định dạng Concert, và đường viền thân tinh tế giúp ukulele trông hấp dẫn hơn.
5. Cordoba 15CM Concert Ukulele
Type: Concert
Body: Mahogany
Neck: Mahogany
Fingerboard: Rosewood
Finishes: Natural
Lý do nên mua
Chất lượng chế tác xuất sắc, âm sáng và vang, cổ nhám mịn tay.
Điểm cần cân nhắc
Không đi kèm hộp đựng.
Với mức giá này, Cordoba 15CM mang lại rất nhiều giá trị. Được chế tác cẩn thận và kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt, đây là một nhạc cụ tuyệt vời cho cả người mới và người chơi có kinh nghiệm. Phần trên, lưng và hai bên làm từ Mahogany cắt theo phương pháp quartersawn, mang đến âm ấm và cộng hưởng tốt.
Gỗ quartersawn cứng hơn các phương pháp khác, giúp ukulele có âm sống động. Ngoài ra, ukulele còn có các chi tiết thẩm mỹ cao cấp: vòng hoa abalone khảm tay và viền ivoroid, mang lại vẻ ngoài sang trọng và hoàn thiện đẹp mắt.
6. Kala KA-15S Soprano Ukulele
Type: Soprano
Body: Mahogany
Neck: Mahogany
Fingerboard: Laurel
Finishes: Satin
Lý do nên mua
Ukulele này rất thích hợp cho người chơi trẻ tuổi, có nut GraphTech và dây Aquila, đồng thời mang lại giá trị tuyệt vời so với chi phí.
Điểm cần cân nhắc
Âm sắc hơi hạn chế, thiếu chiều sâu.
Kala KA-15S là một cây ukulele soprano nhỏ, hoàn hảo cho người chơi trẻ muốn làm quen với nhạc cụ. Với chiều dài chỉ 21 inch, cây ukulele cực nhẹ, dễ cầm và rất tiện mang theo.
Vì kích thước nhỏ, âm thanh thiên về cao, nhưng khi gảy mạnh, âm lượng vẫn khá lớn. Cây ukulele cũng giữ âm khá lâu ngay cả khi bấm nốt.
Do kích thước nhỏ, cây ukulele có scale ngắn, nên nếu bạn có bàn tay lớn, nên tìm các mẫu Concert hoặc Tenor. Tuy nhiên, với người chơi trẻ, kích thước này lý tưởng để làm quen với các hợp âm cơ bản.
7. Fender Fullerton Stratocaster Ukulele
Construction: Mahogany, spruce và walnut
Voicing: Concert
Strings: 4
Electric: Yes
Lý do nên mua
Thiết kế đẹp mắt, âm thanh khuếch đại tuyệt vời và chất lượng chế tác Fender.
Điểm cần cân nhắc
Hình dáng đặc trưng có thể gây “mới lạ” nhưng nhanh chóng trở nên bình thường.
Fullerton Strat là ukulele lý tưởng cho những ai là tín đồ Fender. Đây là một cây ukulele đẹp, chất lượng, mang đến niềm vui cho bất kỳ ai nhìn hoặc cầm thử. Hình dáng lấy cảm hứng từ Stratocaster, âm thanh và cảm giác Concert của cây ukulele này sẽ làm hài lòng người chơi trong nhiều năm.
Ukulele còn có pre-amp tích hợp, bạn có thể chơi unplugged hoặc cắm vào ampli nếu muốn. Âm thanh vẫn giàu và ấm nhờ thân gỗ Mahogany và Spruce. Mặc dù giá không rẻ, nhưng chất lượng chế tác và âm thanh vượt trội so với các ukulele cùng tầm.
8. Epiphone Les Paul Ukulele
Type: Tenor
Body: Mahogany
Neck: Mahogany
Fingerboard: Granadillo
Finishes: Heritage Cherry Sunburst, Vintage Sunburst
Lý do nên mua
Cutaway giúp tiếp cận các phím cao dễ dàng, âm thanh ấm áp, có tích hợp điện tử.
Điểm cần cân nhắc
Một số người sẽ thấy thiết kế hơi “gimmick”.
Epiphone Les Paul Tenor kết hợp hình dáng LP cổ điển với kích thước Tenor, là cây ukulele đẹp mắt và chơi rất tốt. Toàn bộ thân gỗ Mahogany mang đến âm thanh ấm và âm lượng tốt khi chơi unplugged. Khi cắm vào, pickup dưới yên mang đến khả năng chơi với hiệu ứng hoặc kết nối PA.
Cổ ukulele có profile D-shaped SlimTaper như guitar điện của Epiphone, chơi rất mượt. Cutaway giúp bạn tiếp cận các phím trên dễ dàng, và phần mặt top AAA flame maple càng làm tăng vẻ đẹp tổng thể.
9. Yamaha Guitalele
Construction: Spruce top, Maranti back và sides
Voicing: Baritone
Strings: 6, nylon
Electric: No
Lý do nên mua
Lý tưởng cho người chơi guitar, phạm vi âm rộng.
Điểm cần cân nhắc
Không dành cho purist ukulele, chất lượng chế tác tương đối bình dân.
Guitalele là lựa chọn lý tưởng nếu bạn muốn chơi guitar nhưng băn khoăn về kích thước ¾ hoặc ½ của guitar, hoặc nếu bạn là người chơi guitar không muốn bỏ đi hai dây phụ. Guitalele nằm giữa guitar và ukulele, mang đến trải nghiệm độc đáo.
Được Yamaha phát hành trước thời kỳ bùng nổ ukulele, guitalele hiện mới phổ biến rộng rãi. Được lên dây A và không có re-entrant 'G', guitalele phù hợp để chơi cả kiểu guitar và ukulele.
Về âm sắc, nó tương đương ukulele baritone, mang đến âm dày và đáp ứng bass tốt hơn hầu hết ukulele trên thị trường.
Hướng Dẫn Mua Đàn Ukulele
Ukulele có dễ chơi không?
Để chơi tốt bất kỳ nhạc cụ nào cũng cần thời gian và luyện tập. Nhưng nhìn chung, ukulele khá dễ chơi vì nhẹ và không cồng kềnh, nên hầu hết mọi người có thể cầm đúng cách ngay lập tức, đặc biệt là với các mẫu soprano hoặc concert. Ukulele có scale ngắn, các phím gần nhau, nên các hợp âm dễ thực hiện cho bàn tay nhỏ. Đồng thời, việc gảy bằng tay hoặc pick cũng rất đơn giản.
Có những loại ukulele nào?
Chúng ta đã nói về ukulele soprano – mẫu phổ biến nhất. Concert ukulele lớn hơn một chút, thường có 14–17 phím so với 12–15 của soprano. Tuning vẫn giống, nhưng dễ bấm hơn cho người có ngón tay lớn. Concert ukulele có âm bass tốt hơn, nhưng kém tiện lợi hơn khi di chuyển.
Ukulele tenor lớn hơn nhiều, dài khoảng 26 inch trở lên, với 19 phím hoặc nhiều hơn. Đây là lựa chọn tuyệt vời cho người biểu diễn muốn âm bass sâu và âm cao rõ, mặc dù kích thước tăng lên.
Ukulele baritone là một lựa chọn thú vị với thân dài 30 inch trở lên, hình dáng giống guitar, có 21 phím hoặc nhiều hơn, và tuning giống guitar acoustic (DGBE). Nó vẫn chỉ có bốn dây, nhưng kích thước lớn hơn là nhược điểm duy nhất.
Ukulele nào tốt cho người mới bắt đầu?
Ukulele soprano là lựa chọn tốt nhất cho người mới nhờ kích thước nhỏ, khoảng cách phím hẹp, phù hợp với ngón tay nhỏ và lực tay nhẹ. Thân nhỏ, nhẹ, dễ cầm mang theo, thuận tiện mang đến trường học cùng balo.
Cách lên dây ukulele
Nếu so với guitar 6 dây chuẩn EADGBE, bỏ hai dây bass dày nhất, ta còn DGBE – cùng âm với phím 7 trên ukulele. Mặt phím tương tự, chỉ được dịch lên 7 phím hoặc xuống 5 phím.
Chuẩn lên dây ukulele là GCEA. So sánh với guitar, bỏ hai dây bass, bạn sẽ thấy các nốt ở phím 5. Nếu biết chơi hợp âm trên guitar, bạn có thể chơi trên ukulele bằng cách dịch phím.
Khác biệt quan trọng là dây 4 (gần “trời xanh” nếu bạn chơi trên bãi biển) không tạo nốt thấp nhất mà là nốt cao thứ hai. Dây 3 (C) là thấp nhất, dây 2 (E) kế tiếp, dây 4 (G), dây 1 (A) – gọi là re-entrant tuning, thừa hưởng từ cavaquinho và lute trước đó.
Lý do? Ngày xưa khó chế tạo dây bass chính xác, nên dùng dây cao. Hoặc dây cao giúp chơi một số hợp âm dễ hơn. Re-entrant tuning tạo âm đặc trưng cho ukulele.
Nếu thấy khó khăn, Yamaha Guitalele là lựa chọn tốt – giống guitar thu nhỏ, có thể lên dây giống guitar, mặt phím tương thích.
Gỗ có ảnh hưởng đến âm thanh không?
Gỗ làm ukulele ảnh hưởng lớn đến âm thanh. Nhìn chung, gỗ “tối” phù hợp soprano, gỗ “sáng” phù hợp tenor và baritone. Với ukulele acoustic, gỗ nguyên khối tốt hơn gỗ ghép/lớp vì rung tự do, âm thanh giàu và phát triển theo thời gian. Một số ukulele cao cấp có toàn bộ thân gỗ nguyên khối, một số chỉ nguyên khối mặt top và ghép lưng hông, vẫn cho âm thanh tốt nhưng giá hợp lý hơn.
Nên mua ukulele acoustic hay điện?
Tất cả ukulele trong hướng dẫn này đều chơi được unplugged. Acoustic có thân sâu hơn, âm thanh to, vang và tự nhiên. Ukulele điện thiết kế để dùng với ampli, chơi unplugged vẫn được nhưng hay nhất khi cắm vào amp hoặc PA. Một số acoustic có pickup tích hợp, vừa nghe unplugged vừa có thể cắm.
Cách chơi ukulele
Ukulele giống guitar nên bất kỳ guitarist nào đều có thể chơi nhanh chóng. Kỹ thuật gần như giống, chỉ khác kích thước và khoảng cách phím. Dây nylon thường không dùng steel, nhưng có thể dùng pick, hoặc gảy bằng tay để kiểm soát động lực và tạo âm tự nhiên nhất.
Bạn có cần ukulele không?
Ukulele xuất hiện trong văn hóa âm nhạc suốt 140 năm qua, từ Hawaii, folk, jazz đến vaudeville. Ban đầu phổ biến nhờ virtuoso Hawaii như Israel Kamakawiwo'ole và sau này là Jake Shimabukuro với YouTube.
Âm thanh ukulele độc đáo, dễ nhận biết, nhưng có thể trở nên phiền nếu chơi cẩu thả. Các nghệ sĩ pop như Billie Eilish, Taylor Swift dùng ukulele tinh tế trong biểu diễn (Eilish có ukulele Fender signature).
Ukulele mang đến niềm vui, ánh sáng và âm nhạc tươi mới trong các buổi tụ tập ngoài trời. Trong thế giới nhạc pop đồng phục, ukulele tạo sự khác biệt. Vì vậy, hãy mua một cây, nhưng nhớ học hơn ba hợp âm.
Lịch sử ukulele
Ukulele không thực sự xuất xứ từ Hawaii. Thập niên 1870, thủy thủ Bồ Đào Nha từ Madeira mang cavaquinho đến Hawaii. Thợ mộc Madeira chế tạo ukulele cho thị trường địa phương.
Vua Kalakaua của Hawaii rất thích ukulele, người trợ lý Edward Purvis chơi thành thạo nên được gọi là “ukulele” – biệt danh trở thành tên nhạc cụ.
Nguyên nhân ukulele phổ biến: dễ chơi, dễ mang theo, phù hợp điều kiện tàu thuyền và mang lại niềm vui âm nhạc. Nếu bạn muốn nhạc cụ độc đáo, dễ di chuyển, hãy mua một trong những ukulele tốt nhất trong hướng dẫn này.
Xem thêm:
