Khi bạn đang cân nhắc học đàn violin sau khi đã học piano hoặc ngược lại, bạn có thể tự hỏi liệu sheet music của hai loại nhạc cụ này có khác nhau nhiều không. Liệu bạn có thể dễ dàng theo dõi và chơi đúng điệu, hay bạn sẽ phải học lại mọi thứ từ đầu?

Trong khi sheet music của đàn piano sử dụng cả khóa cao (treble clef) và khóa trầm (bass clef), sheet music của đàn violin thường chỉ sử dụng khóa cao. Cả hai nhạc cụ đều được điều chỉnh theo chuẩn âm C, vì vậy các bản nhạc sẽ giống nhau. Ngoài ra, những sự khác biệt chủ yếu chỉ liên quan đến những đặc điểm riêng biệt của từng nhạc cụ như kỹ thuật staccato và hướng cây vĩ.

Sheet Music Là Gì?

Sheet music, hay còn gọi là bản nhạc, là hệ thống ký hiệu âm nhạc cho biết độ cao, nhịp điệu hoặc hợp âm của một tác phẩm. Tuy nhiên, ký hiệu âm nhạc không phải là một ngôn ngữ chung mà tất cả nhạc cụ có thể đọc được. Thay vào đó, mỗi nhạc cụ có một hệ thống ký hiệu riêng biệt, phù hợp với đặc điểm và kỹ thuật của nó.

Ví dụ, cùng một nốt nhạc ở cùng một khóa có thể có âm thanh khác nhau tùy thuộc vào nhạc cụ bạn chơi. Điều này có thể giải thích bởi sự khác biệt giữa nhạc cụ có khả năng transposing (điều chỉnh âm thanh) và các nhạc cụ không transposing. Nhạc cụ transposing không theo chuẩn âm concert pitch, nghĩa là chúng cần chơi các nốt cao hoặc thấp hơn để đạt được âm thanh phù hợp.

May mắn thay, cả violin và piano đều là nhạc cụ không transposing và theo chuẩn âm concert pitch. Điều này có nghĩa là bạn có thể chuyển từ sheet music của violin sang piano mà không cần phải điều chỉnh âm thanh.

Nốt Nhạc Violin và Piano Có Giống Nhau Không?

Nốt nhạc trên đàn violin và piano là giống nhau vì cả hai đều theo cùng một chuẩn âm và không phải là nhạc cụ transposing. Mặc dù piano sử dụng cả khóa cao và khóa trầm, trong khi violin chỉ sử dụng khóa cao (do phạm vi âm thanh của nó), nhưng bạn có thể chơi cùng một bản nhạc trên cả hai nhạc cụ mà âm thanh sẽ giống nhau.

Làm Thế Nào Để Chuyển Đổi Nốt Nhạc Piano Thành Violin?

Nếu bạn tìm thấy một bản nhạc piano tuyệt vời và muốn chuyển nó thành một tác phẩm violin, không phải lúc nào bạn cũng chỉ cần chơi đúng những gì bạn thấy trên khóa cao. Trong khi tay trái của piano thường cung cấp phần đệm (như Alberti bass), phần này có thể không cần thiết khi chơi violin.

Để tạo ra một bản nhạc violin từ sheet music piano, bạn cần thực hiện các bước sau:

Chép phần khóa cao

Violin có phạm vi âm thanh từ nốt G dưới C giữa đến C rất cao, vì vậy bạn có thể sao chép phần khóa cao vào bản nhạc violin.

Chuyển đổi hợp âm

Các phần piano có thể có các hợp âm phức tạp (bao gồm bốn hoặc năm nốt). Tuy nhiên, violin chỉ có thể chơi hợp âm dưới dạng dyads (hai nốt trên hai dây khác nhau). Bạn cần tìm cách chơi những hợp âm này một cách dễ dàng và sử dụng kỹ thuật violin để làm chúng trở nên hấp dẫn.

Thêm các ký hiệu kỹ thuật

Bạn có thể chuyển các ký hiệu kỹ thuật như cường độ hoặc âm sắc vào sheet music violin, nhưng bạn cần áp dụng các kỹ thuật riêng của violin, chẳng hạn như kỹ thuật bowing (chỉ dẫn hướng cây vĩ) hoặc tremolo, để làm bản nhạc thêm sinh động.

Sự Khác Biệt Giữa Violin Và Piano Sheet Music

Mặc dù cả sheet music của violin và piano đều sử dụng khóa cao, violin chỉ sử dụng một khóa trong khi piano sử dụng cả khóa cao và khóa trầm. Do violin là một nhạc cụ có âm thanh cao, bạn sẽ thường xuyên gặp phải các dòng phụ (ledger lines) để ghi nốt nhạc cao.

Một sự khác biệt quan trọng nữa là cách đánh số ngón tay cho người mới học. Trong sheet music piano, ngón tay được đánh số từ 1 đến 5, với ngón cái là 1. Tuy nhiên, trong sheet music violin, ngón tay được đánh số từ 1 (ngón trỏ), điều này có thể gây nhầm lẫn cho những người mới bắt đầu học nhạc cụ này.

Ngoài ra, bạn cũng sẽ gặp phải nhiều ký hiệu kỹ thuật đặc thù của từng nhạc cụ, chẳng hạn như hướng cây vĩ hoặc các chỉ dẫn về kỹ thuật như tremolo hoặc staccato.

Nếu bạn muốn học lý thuyết âm nhạc, sheet music của piano sẽ dễ dàng hơn vì nó thể hiện rõ các khái niệm cơ bản thông qua sự kết hợp các hợp âm trong khóa trầm. Khóa trầm giúp bạn nhận diện các hợp âm phức tạp, như hợp âm giảm (diminished) hoặc hợp âm phụ chủ (subdominant), điều này rất hữu ích khi ôn thi lý thuyết âm nhạc.

Ngược lại, các mối quan hệ lý thuyết này thường chỉ được ngụ ý trong sheet music violin vì thiếu khóa trầm, và bạn sẽ phải tìm hiểu kỹ để hiểu rõ cấu trúc âm nhạc.

Kết Luận

Nếu bạn đang phân vân giữa việc học đàn piano hay violin, hoặc muốn học chơi một nhạc cụ sau khi đã làm quen với nhạc cụ còn lại, bạn sẽ nhận thấy rằng các nguyên tắc cơ bản của sheet music cho cả violin và piano là khá giống nhau.

Bạn sẽ cần làm quen với một số ký hiệu và kỹ thuật đặc biệt riêng cho từng nhạc cụ, nhưng về cơ bản, âm nhạc và âm thanh của chúng sẽ giống nhau khi chơi.