Dây đàn banjo có ảnh hưởng rất lớn đến âm thanh và cảm giác chơi của nhạc cụ. Nếu bạn từng tìm hiểu qua hàng chục lựa chọn dây banjo khác nhau, có thể bạn đã nhận ra rằng việc chọn đúng bộ dây không hề đơn giản. Trong hướng dẫn này, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ từng yếu tố quan trọng để lựa chọn bộ dây phù hợp, từ đó tạo ra chất âm banjo đúng với phong cách bạn mong muốn, đồng thời mang lại trải nghiệm chơi đàn thoải mái và hiệu quả.
Banjo Có Bao Nhiêu Dây
Như bạn đã biết, ngoài banjo năm dây tiêu chuẩn vốn rất được ưa chuộng trong nhạc bluegrass, banjo còn có nhiều cấu hình khác nhau. Các mẫu banjo bốn dây hiện đang có sự trở lại mạnh mẽ nhờ được sử dụng nổi bật trong các ban nhạc hiện đại như Mumford and Sons hay The Dropkick Murphys.
Hiện nay có nhiều bộ dây được thiết kế riêng cho banjo bốn dây kiểu tenor Ireland, banjo plectrum cũng như các mẫu banjo sáu dây rất được các guitarist ưa chuộng nhờ khả năng chuyển đổi dễ dàng từ guitar sang banjo.
Việc lựa chọn dây banjo trở nên đơn giản hơn khi bạn có thể lọc theo số lượng dây, độ dày dây, vật liệu cấu tạo, dây có phủ lớp bảo vệ hay không và kiểu quấn dây.
Nên Chọn Độ Dày Dây Nào
Nếu bạn từng tham gia các diễn đàn về banjo hoặc trao đổi với những người chơi banjo khác, chắc hẳn bạn đã biết rằng không có một câu trả lời duy nhất cho việc nên dùng độ dày dây nào. Một số người chơi trung thành với dây mỏng, trong khi những người khác lại khẳng định rằng dây trung bình mang đến âm thanh đầy đặn và dải trung rõ nét hơn. Do banjo có sự khác biệt lớn về thiết kế và âm sắc tự nhiên, đồng thời mỗi người chơi có kỹ thuật gảy và lực tay khác nhau, việc thử nghiệm là yếu tố then chốt.
Nhìn chung, dây dày hơn sẽ khó chơi hơn do lực căng lớn. Tuy nhiên, dây mỏng lại không thể tạo ra độ sâu và âm lượng lớn như dây dày. Bù lại, các kỹ thuật như hammer on, pull off, bẻ dây hay trượt dây lại dễ thực hiện hơn với dây mỏng. Dây mỏng cũng mang đến âm thanh rõ ràng và sắc nét hơn, dù nhược điểm của chúng là dễ đứt hơn, đặc biệt là dây số một và dây số năm.
Những người chơi có lực gảy mạnh có thể cảm thấy dây mỏng thiếu độ căng cần thiết để đánh sâu tay. Ngược lại, dây dày với khả năng phát âm mạnh mẽ hơn sẽ giúp hạn chế hiện tượng hú khi chơi live có khuếch đại, do micro không cần mở âm lượng quá cao. Trong khi đó, dây mỏng lại rất được ưa chuộng trong phòng thu vì khả năng thể hiện những sắc thái tinh tế trong âm thanh.
Một yếu tố quan trọng khác cần cân nhắc là cấu trúc của cây banjo, đặc biệt là độ chắc chắn của cần đàn. Dây dày tạo ra lực căng lớn hơn và có thể khiến cần đàn bị cong hoặc dịch chuyển theo thời gian. Vì lý do này, các cây banjo cổ thường được khuyến nghị sử dụng dây mỏng để giảm thiểu rủi ro. Với banjo hiện đại, bạn nên tham khảo khuyến nghị từ nhà sản xuất như một điểm khởi đầu an toàn.
Thông thường, dây số một và dây số năm có cùng độ dày. Mặc dù các hãng sản xuất không hoàn toàn thống nhất về thông số, dưới đây là các độ dày phổ biến đã được quy đổi sang milimét.
Bộ dây nhẹ thường có độ dày xấp xỉ 0,241 milimét cho dây số một, 0,254 milimét cho dây số hai, 0,330 milimét cho dây số ba, 0,508 milimét cho dây số bốn và 0,241 milimét cho dây số năm.
Bộ dây trung bình nhẹ thường có độ dày khoảng 0,254 milimét, 0,279 milimét, 0,305 milimét, 0,508 milimét và 0,254 milimét.
Bộ dây trung bình thường có độ dày khoảng 0,254 milimét, 0,305 milimét, 0,406 milimét, 0,584 milimét và 0,254 milimét.
Ngoài ra, bạn cũng sẽ gặp các phân loại như dây nhẹ nâng cao hoặc gần mức trung bình, cung cấp những lựa chọn độ dày chỉ chênh lệch rất nhỏ. Do dây banjo có giá thành thấp, việc thử nghiệm để tìm ra bộ dây phù hợp nhất với bạn là điều hoàn toàn khả thi.
Nếu bạn mới bắt đầu chơi banjo, lựa chọn an toàn nhất là sử dụng dây mỏng trong khoảng một năm đầu tiên để phát triển kỹ thuật cơ bản. Khi đã quen tay hơn, bạn có thể mua nhiều bộ dây với các độ dày khác nhau để so sánh. Hãy ghi lại ngày thay dây trên bao bì và giữ trong hộp đàn để làm mốc tham chiếu. Việc ghi chú cảm nhận về âm thanh và độ dễ chơi của từng bộ dây sẽ giúp bạn nhanh chóng xác định được lựa chọn lý tưởng cho phong cách chơi của mình.
Hãng Nào Sản Xuất Dây Banjo Tốt Nhất
Cũng giống như câu hỏi về độ dày dây, không có một câu trả lời cố định cho việc hãng nào sản xuất dây banjo tốt nhất. Mỗi nhà sản xuất sử dụng hợp kim và quy trình sản xuất hơi khác nhau, vì vậy ngay cả những bộ dây có cùng độ dày danh nghĩa và cùng loại vật liệu, nhưng đến từ hai thương hiệu khác nhau, vẫn có thể mang lại cảm giác chơi và âm thanh khác biệt rõ rệt đối với tai và ngón tay của bạn. Nhiều người chơi banjo nhận thấy sự khác biệt này thể hiện rõ nhất ở các dây trơn, thay vì các dây quấn.
Khi xét đến rất nhiều biến số trong thiết kế của banjo, nếu bạn sở hữu nhiều cây đàn khác nhau, rất có thể bạn sẽ nhận ra rằng mỗi cây banjo lại phù hợp với một độ dày dây và thương hiệu khác nhau. Điều này hoàn toàn bình thường và phản ánh sự đa dạng về cá tính âm thanh của từng nhạc cụ.
Nhờ khả năng phát âm sáng, độ vang mạnh mẽ cùng cảm giác căng dây dễ chịu khi chơi, dây banjo thép mạ niken của D’Addario từ lâu đã trở thành lựa chọn quen thuộc của rất nhiều người chơi banjo.
Vật Liệu Và Lớp Phủ Dây Banjo
Trên banjo năm dây tiêu chuẩn, thường chỉ có dây số bốn là dây quấn. Đối với các mẫu banjo năm dây cần dài, dây số ba và dây số bốn cũng thường được quấn do yêu cầu lực căng lớn hơn, tương tự như các bộ dây dành cho banjo tenor và plectrum, vốn phục vụ cho phong cách gảy phẳng với lực tay mạnh hơn.
Các dây quấn có thể sử dụng lõi thép tròn hoặc lõi thép lục giác, và gần như luôn là kiểu quấn tròn. Trong thông số kỹ thuật của bộ dây, dây quấn thường được ký hiệu bằng chữ “w” nhỏ đặt sau con số chỉ độ dày.
Dưới đây là đặc điểm của những loại hợp kim phổ biến nhất được sử dụng trong dây banjo.
Dây thép mạ niken mang lại âm thanh sáng, độ vang mạnh và cảm giác trơn mượt khi chơi, giúp các nốt nhạc nổi bật rõ ràng.
Dây đồng phosphor thường được dùng cho dây quấn số bốn, tạo ra âm thanh ấm áp và dày hơn so với thép mạ niken.
Dây thép không gỉ cho âm thanh cân bằng, độ vang tốt, bề mặt mượt và có khả năng chống ăn mòn cao, phù hợp với người chơi thường xuyên.
Dây phủ lớp bảo vệ được bao bọc bởi một lớp polymer giúp giảm quá trình oxy hóa và kéo dài tuổi thọ dây. Đặc điểm âm thanh của loại dây này có thể khác nhau tùy theo công thức và công nghệ của từng nhà sản xuất.
Các bộ dây banjo Elixir Polyweb với lớp phủ polymer dạng ống giúp tăng đáng kể độ bền của dây, đồng thời vẫn giữ được âm thanh giàu nhạc tính và đầy đặn.
