Đối với nhiều nghệ sĩ vĩ cầm, vấn đề về dây đàn khiến việc chơi và luyện tập trở thành một nỗ lực khó chịu. Tuy nhiên, để nâng cao kỹ năng của mình, bạn cần phải có khả năng giữ cho cây vĩ cầm của mình ở tình trạng tốt nhất, nghĩa là có thể lên dây đàn một cách khéo léo. Nếu trong khi chơi vĩ cầm, bạn liên tục bị lỏng dây đàn, điều đó có thể dẫn đến sự bất mãn, khiến bạn từ bỏ hoàn toàn việc theo đuổi.

Dây đàn violin bị lỏng có thể do nhiều lý do. Tất nhiên, bạn có thể chỉ cần siết chặt dây đàn bằng chốt, nhưng nếu bạn gặp phải các vấn đề dai dẳng (như phải siết chặt dây đàn nhiều lần trong một buổi tập), hãy dành một chút thời gian để tìm hiểu lý do tại sao dây đàn violin của bạn bị lỏng có thể giúp bạn tránh được rất nhiều sự bực bội. Hơn nữa, dây đàn bị lỏng lâu ngày có thể chỉ ra một khu vực có vấn đề khác cần được sửa chữa. Trong trường hợp đó, bằng cách kiểm tra sớm, bạn có thể giúp ngăn ngừa việc bảo trì rộng rãi hơn sau này.

Lý do khiến dây đàn violin mất độ căng

Mặc dù có nhiều lý do bắt nguồn từ việc quấn dây đàn không đúng cách, nhưng cũng có nhiều yếu tố khác nhau khiến dây đàn violin của bạn mất độ bám và mỗi trường hợp sẽ quyết định cách quấn dây phù hợp.

Chốt trượt: Nếu chốt trượt, dây đàn sẽ lỏng ra và mất độ chính xác. Đôi khi chốt không thể giữ dây đàn ở đúng vị trí vì bản thân chốt đã bị mòn và không bám chặt vào lỗ. Bạn có thể khắc phục loại vấn đề này bằng cách tháo chốt ra và nhẹ nhàng sử dụng giấy nhám siêu mịn để chà nhám bề mặt. Thông thường, chỉ cần một lần vuốt nhẹ là được. Hãy nhớ rằng nếu bạn chà nhám chốt quá mức, bạn sẽ làm thay đổi kích thước của chốt và thay vì giải quyết được vấn đề, bạn sẽ chỉ khiến vấn đề trở nên tồi tệ hơn. Keo dán chốt là một giải pháp thay thế khác, nhưng bạn thực sự không muốn phụ thuộc vào nó. Đây là một hợp chất khiến gỗ nở ra, vì vậy nếu bạn không cẩn thận, bạn sẽ rơi vào tình huống ngược lại và chốt sẽ bị kẹt.

Chốt cũng sẽ trượt nếu bạn không nhẹ nhàng ấn vào khi lên dây đàn violin. Chuyển động này bao gồm việc xoay và đẩy để cố định chốt. Cách duy nhất để loại bỏ vấn đề này là luyện tập lên dây đàn violin bằng chốt.

Thay đổi độ ẩm hoặc nhiệt độ: Vì đàn violin của bạn được làm từ vật liệu hữu cơ, nên những thay đổi đáng kể về độ ẩm hoặc nhiệt độ sẽ khiến các bộ phận giãn nở hoặc co lại. Nhiều học viên ngạc nhiên về lượng nước có thể được đàn violin của họ hấp thụ hoặc mất đi. Nếu bạn đã di chuyển đàn đến nơi có bầu không khí rất khô, hãy chuẩn bị căng chặt dây đàn violin trước khi chơi. Giải quyết vấn đề này bằng cách giữ đàn violin của bạn trong hộp đựng khi không chơi. Máy tạo độ ẩm hộp đựng cũng là một khoản đầu tư khôn ngoan và khá phải chăng.

Chuyển cầu đàn: Việc liên tục phải căng dây đàn violin có thể làm thay đổi vị trí thẳng đứng của cầu đàn. Khi nhìn từ bên cạnh, mặt sau của cầu đàn (mặt đối diện với dây đàn) phải tạo thành góc 90 độ với tấm trên cùng của nhạc cụ. Nếu cầu đàn nghiêng về phía hộp chốt, vị trí không phù hợp đó sẽ khiến dây đàn dễ bị lỏng hơn. Bạn có thể tránh được vấn đề này bằng cách đảm bảo bôi trơn các khía trên cầu đàn bằng bút chì than chì.

Quấn không đúng cách: Dây đàn sẽ bị lỏng thường xuyên hơn nếu dây đàn của bạn không được quấn đúng cách trên chốt. Siết chặt dây đàn violin G và D bằng cách xoay ngược chiều kim đồng hồ và dây A và E theo chuyển động theo chiều kim đồng hồ (dây đàn phải thoát ra từ đỉnh chốt về phía đai ốc). Ngoài ra, bạn nên quấn vòng đầu tiên trên chốt về phía đầu nhọn của chốt, sau đó từ từ quấn từng vòng tiếp theo về phía mép hộp chốt (hướng ra ngoài). Thao tác này sẽ khóa chặt dây đàn tại chỗ để dây không bị trượt.

Mẹo để thắt chặt dây đàn violin thành công

• Đảm bảo rằng khi bạn xoay chốt, sợi dây sẽ quấn đều quanh chốt. Nếu nó tự chéo nhau, bạn sẽ phải thắt chặt lại nhiều lần.
• Sử dụng chất bôi trơn chốt (đôi khi được gọi là "dán" hoặc "hợp chất") để đảm bảo chốt xoay tự do, nhưng vẫn duy trì được lượng ma sát phù hợp. Một ống son môi có giá khoảng 15 đô la, nhưng có thể dùng được trong vài năm.
• Hãy nhớ rằng, khi nhìn vào các chốt ở bên phải hộp (dây E và A), chuyển động theo chiều kim đồng hồ—hướng về cuộn—sẽ siết chặt chúng. Các chốt bên trái (dây D và G) sử dụng chuyển động ngược chiều kim đồng hồ—hướng về phần giữ dây—để siết chặt.

Nếu bạn nhận ra rằng vấn đề bắt nguồn từ việc lên dây không đúng cách, chốt cũ cần định hình lại hoặc lắp lại, hoặc lỗ chốt cần sửa, hãy mang đàn violin của bạn đến cửa hàng sửa chữa tại địa phương hoặc thợ làm đàn đáng tin cậy. Một chuyên gia có thể thực hiện các điều chỉnh cơ học cần thiết để đảm bảo dây đàn của bạn ở đúng vị trí như mong muốn.

Hãy theo dõi Tân Nhạc Cụ, để hiểu thêm nhiều mẹo cải tiến âm thanh hay những thứ nhỏ nhặt trên cây vĩ cầm của bạn.